झापा । कार्तिक शुक्ल षष्ठी अर्थात् छठ पर्व। बिहीबार साँझ अस्ताउँदो सूर्यलाई पूजाआराधना गरी अर्घ्य दिइँदैछ। मिथिलाञ्चल मूल थलो भएकाहरूले श्रद्धा र निष्ठाका साथ यो पर्व मनाइदै छ।ऐतिहासिक पौराणिक ग्रन्थ महाभारतमा उल्लेख भएअनुसार द्रौपदीसहित पाँच पाण्डव अज्ञातवासमा रहँदा उक्त गुप्तवास सफलहोस् भनी सूर्यदेवको आराधना गरिएको थियो। त्यस समयमा पाण्डव विराट राजाको दरबारमा बास बसेको उल्लेख छ। लोक कथनबमोजिम सोही समयदेखि छठपर्व मनाउने परम्पराको थालनी भएको हो।सूर्य पुराणअनुसार सर्वप्रथम अत्रिमुनिकी पत्नी अनुसूयाले छठ व्रत गरेकी थिइन्। फलस्वरूप उनले अटल सौभाग्य र पतिप्रेम प्राप्त गरिन्। त्यही बेल
काठमाडौं–आज छठ पर्वको दोस्रो दिन बर्तालु ‘खरना’ विधि सम्पन्न गर्ने तयारीमा छन्। यस दिन बिहान पवित्र स्नान गरी दिनभर निराहार उपवास बस्ने परम्परा अनुसार, बर्तालुले राति सक्खर, दूध र स्थानीय जातको धानको चामल मिसाएर पकाइएको खिर छठी देवीलाई चढाउनेछन्। त्यसपछि उक्त खिर प्रसादको रूपमा ग्रहण गरिन्छ। ‘खरना’लाई श्रद्धा, निष्ठा, समर्पणभाव र आत्मशुद्धिको प्रतीक मानिन्छ।भोलि तेस्रो दिन अर्थात् कात्तिक शुक्ल षष्ठीमा साँझपख बर्तालुले जलाशयमा बनेको घाटमा अस्ताउँदो सूर्यलाई पहिलो अघ्र्य दिने परम्परा रहेको छ। यसलाई मिथिलामा ‘सझुका अरख’ भनिन्छ। सप्तमीका दिन बिहान उदाउँदो सूर्यलाई दोश्रो अघ्र्य दिएर छठ पर्वको समा
काठमाण्डौ । मिथिलाञ्चलसहित मधेसमा मनाइने चारदिने छठ उत्सव आजदेखि धार्मिक विधिपूर्वक सुरु भएको छ ।मिथिलाञ्चलसहित मधेसमा मनाइने चारदिने छठ उत्सव आजदेखि धार्मिक विधिपूर्वक सुरु भएको छ । चार दिनसम्म विभिन्न विधि गर्दै मनाइने छठ पर्व आजदेखि तराईको महोत्तरी, धनुषा, सिरहा, सप्तरी, सुनसरी, मोरङ, सर्लाही, रौतहट, बारा, पर्सालगायत मिथिलाञ्चलभरि धुमधामका साथ सुरु भएको हो । व्रतअन्तर्गत पहिलो दिन मंगलबार व्रतीले नहा खा अर्थात् नुहाएर खाने विधि गर्छन्।दोस्रो दिन बुधबार खर्ना मनाइनेछ। खर्नाका दिन व्रतीले दिनभरि उपवास निराहार बसेर राति छठ देवतालाई आगमनको निम्तो दिँदै कुलदेवताको पूजा गर
काठमाडौं–आज कार्तिक शुक्ल द्वितीयाका दिन दाजुभाइले दिदीबहिनीबाट टीका लगाउँदै नेपालीहरूको दोस्रो ठूलो चाड तिहारको मुख्य दिन, भाइटीका पर्व, श्रद्धा र परम्परासाथ मनाइएको छ। तिहारलाई यमपञ्चकका रूपमा पनि चिनिन्छ, र यस पाँचौं तथा अन्तिम दिनमा दिदीबहिनीले दाजुभाइको दीर्घायु, आरोग्य, र ऐश्वर्यको कामना गर्दै पञ्चरङ्गी वा सप्तरङ्गी टीका लगाइदिएका छन्।धर्मशास्त्रविद् प्राडा रामचन्द्र गौतमका अनुसार दिदीबहिनीले दाजुभाइलाई टीका लगाएर स्नेह अभिवृद्धि गर्नु, र दाजुभाइले पनि दिदीबहिनीलाई टीका लगाउनु परम्परागत मान्यता हो। दिदीबहिनीबाट टीका लगाउँदा अखण्ड सौभाग्य प्राप्त हुने शास्त्रीय मान्यता रहेको बताइन्छ। टीका
काठमाण्डौ । आज तिहारको अन्तिम दिन भाइटीका । दिदीबहिनीले दाजुभाईलाई टीका लगाइदिएर भाइटीका पर्व मनाइन्छ ।भाइटीकाको उत्तम साइत आज बिहान ११ बजेर ३७ मिनेटमा रहेको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिले जनाएको छ । दिदीबहिनी पूर्व र दाजुभाई पश्चिम फर्किएर भाइटीका लगाउनुपर्ने समितिले जनाएको छ ।भाइपूजा र नेवारी भाषामा किजापूजा भनिने पर्व कात्तिक १८ गते नै गरिन्छ । बेलुकी सूर्यास्त नभएसम्म भाइटीका लगाउन कुनै समस्या नरहेको समितिले जनाएको छ ।तिहारको टीकाको दिन दिदीबहिनीले दाजुभाईलाई तथा दाजुभाईले दिदीबहिनीलाई टीका लगाइ दिने चलन छ ।टीका लगाएपछि दाजुभाईले दिदीबहिनीलाई दान, दक्षिणा एवम् वस्त्र दिने परम्प
काठमाण्डौ । कात्तिक शुक्ल प्रतिपदा एवं यमपञ्चक अर्थात् तिहारको चौँथो दिन आज गाईको पूजाआजा गरी मीठो खानेकुरा खान दिएर मनाइँदैछ ।गाईलाई पवित्र मानी पूजा गर्ने वैदिक सनातन कालदेखिको विधि हो । गाईले दिने दूध आमाले खुवाएको दूध जत्तिकै पौष्टिक हुने भएकाले गाईलाई गौमाता भनी सम्मान गरिन्छ । स्थानीय जातका गाईमा हुने जुरोले सूर्य र चन्द्रमाबाट ऊर्जा लिई दूध, गहुँत र गोबरका माध्यमबाट मानिसमा शक्ति दिने भएकाले गाईको महत्व छ भनी आधुनिक विज्ञानले पनि प्रमाणित गरेको छ ।गाईको पूजा गरी आजका दिन मीठा परिकार खान दिएमा गाईबाट पाइने शुद्धता सधैँ प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास छ । नेपालका कतिपय भाग र केही समुदायमा का
काठमाडौं – आज कात्तिक शुक्ल प्रतिपदा, तिहारको चौथो दिन, गोरु, गोवर्द्धन, हली, गाई र आत्म (म्हः) पूजाका विशेष अवसरका रूपमा मनाइँदैछ। यस दिन गोरुलाई वर्षभर कृषिमा गरेको सेवाका लागि पूजा गरी मीठा परिकार खुवाइन्छ, जसलाई हली तिहार पनि भनिन्छ।गोवर्द्धन पूजामा आँगनमा गाईको गोबरबाट गोवर्द्धन पर्वतको प्रतीक बनाई पूजा गरिन्छ। यो परम्परा द्वापर युगमा भगवान श्रीकृष्णले गोवर्द्धन पर्वत उठाई गोकुलवासीलाई मुसलधारे वर्षाबाट जोगाएको सम्झनामा बसालेको विश्वास छ। गोवर्द्धन पूजाको विधि प्रतिपदा तिथिमा सूर्योदयमा गर्नुपर्ने पञ्चाङ्ग समितिले जनाएको छ।त्यसैगरी, आजको दिन गाईको पूजा गरी उसलाई मीठा परिकार खुवाउने परम्पर
काठमाडौं–तिहारको समयमा पटकाजन्य पदार्थ ओसारपसार र प्रयोग गरे तीन वर्षसम्म कैद र ३० हजार रुपैयाँसम्म जरिवाना हुनसक्ने व्यवस्था छ। नेपाल प्रहरीका केन्द्रीय प्रवक्ता डिआईजी दानबहादुर कार्कीले मुलुकी अपराध संहिता, २०७४ अनुसार यस कारबाहीको व्यवस्था रहेको जनाएका छन्। उनले पटकाजन्य पदार्थको प्रयोगले वातावरणीय प्रदूषण र दुर्घटना निम्त्याउने भएकाले यसको अवैध आयात, ओसारपसार, भण्डारण र बिक्रीवितरणमा कडा कारबाही गरिने बताए।गृह मन्त्रालयका प्रवक्ता ऋषिराम तिवारीले सीमा र राजमार्गमा चेकजाँच गरेर अवैध ओसारपसार नियन्त्रणका लागि सघन अनुगमन भइरहेको जनाएका छन्। दैलेखमा हालै पटाका पड्काउँदा एक १३ वर्षीय बालकको मृ
काठमाण्डौ । नेपालीको दोस्रो ठूलो चाड यमपञ्चक अर्थात् तिहारको औँसीको दिन भए पनि आज कुनै तिहारको पर्व भने नपरेको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिले जनाएको छ ।औँसी बेलुकी भएका दिन गरिने लक्ष्मीपूजा बिहीबार नै गरिएको छ । औँसीसहित कार्तिक शुक्ल प्रतिपदा भएका दिन गरिने गाई पूजा शनिबार परेको पनि समितिले तिहारका सम्बन्धमा जारी गरेको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ । आज तिहारको कुनै पर्व नपरे पनि औँसी आफैँमा पर्व हो । प्रत्येक महिनाको औँसीलाई पर्व मानिन्छ । औँसीमा विशेषगरी पितृकर्म हुने गर्छ । यो वर्ष तिथिको घटबढका कारण औँसीमा सूर्योदय भएको आजको दिन कुनै पर्व नपरेको हो।यस्तो संरचना परेकैले पाँच दिनमा सकिने दोस
काठमाण्डौ । झिलिमिली साँझ तिहारको लक्ष्मी पूजाको दिन झिलिमिली बत्तीले रङ्गिन बनेको छ। प्रत्येक वर्ष कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीदेखि सुरु हुने हिन्दूहरुको दोस्रो ठूलो चाड यमपञ्चक अर्थात् तिहारका अवसरमा देशभर तिहारको झिलिमिली छाएको छ ।सयपत्री र मखमली फूल, बत्तीको झिलिमिली तथा सप्तरंगी पर्वका रूपमा मानिने तिहारमा नागरिकका घर, निजी तथा सरकारी कार्यालय सरसफाइ गरी झिलिमिली बत्तीले सजिएका देखिन्छन् ।सयपत्री र मखमली फूल, बत्तीको झिलिमिली तथा सप्तरङ्गी पर्वका रूपमा मानिने तिहारमा नागरिकका घर, निजी तथा सरकारी कार्यालय सरसफाइ गरी झिलिमिली बत्तीले सजिएका देखिन्छन् ।विशेषगरी काठमाडौँ उपत्यकासहि
Copyright © 2021 / 2025 / Esoul Media (P) Ltd. / All Rights Reserved.
