काठमाडौं– आज कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीका दिन काग तिहार मनाइँदैछ, जसमा यमराजको दूतका रूपमा कागलाई मीठो खान दिएर पूजा गरिन्छ। नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अनुसार, सूर्योदयकालमा त्रयोदशी भएकाले आजका लागि काग तिहार मनाउन शास्त्रसम्मत निर्णय गरिएको हो। शास्त्रीय विधानअनुसार कागलाई यमदूत मानिँदै पूजाआराधना गरिन्छ, ताकि उसले यमराजसमक्ष शुभ समाचार पुर्याओस् भन्ने विश्वास रहिआएको छ।
धार्मिक मान्यता अनुसार “काकेन दधि भक्षितम्” भनाइले कागलाई दही भात मन पर्ने भएकाले आजको दिन कागलाई दही भात खुवाउने चलन छ। यस अवसरमा कागेश्वरी मन्दिर र हनुमानढोकास्थित कागेश्वरी मन्दिरमा विशेष पूजा गरिन्छ।
तिहारको यो अवधि ‘यमपञ्चक’का रूपमा चिनिन्छ, जसमा यम दीपदान, यमराजको बहिनी यमुनासँगको पाहुना बसाइ, र अन्य धार्मिक विधिहरू पनि छन्। यस वर्षको यमपञ्चक मंगलबार साँझदेखि सुरु भएको हो। पाँच दिनसम्म मनाइने तिहारमा क्रमशः कुकुर तिहार, गाई तिहार, गोवर्धन पूजा, म्हः पूजा र भाइटीका गरिन्छ। भाइटीका साइत यसपालि बुधबार बिहान १०:५१ बजे तोकिएको छ, जहाँ दिदीबहिनीहरूले दाजुभाइलाई सप्तरङ्गी टीका र मखमलीको माला लगाइदिएर दीर्घायु र सुस्वास्थ्यको कामना गर्ने परम्परा छ।
