काठमाडौं–बझाङको माझीगाउँ आसपास केन्द्रविन्दु भएर आज ४.३ रेक्टरस्केलको भूकम्प गएको छ । राष्ट्रिय भूकम्पमापन तथा अनुसन्धान केन्द्रका अनुसार पछिल्लो समय नेपालमा भूकम्प जाने क्रम जारी छ । यसअघि भदौ ३० गते ताप्लेजुङको ल्होनाकमा भूकम्प गएको थियो । नेपाललाई हिमालय क्षेत्र भएकाले भूकम्पीय जोखिमको क्षेत्र मानिन्छ ।
भूकम्प के हो?
भूकम्प भनेको पृथ्वीको सतहमा अचानक उत्पन्न हुने कम्पन हो, जसको कारण टेक्टोनिक प्लेटहरू बीचको घर्षण वा हलचल हो। पृथ्वीको आन्तरिक भागमा रहेका यी प्लेटहरू सर्दा तिनको बीचमा ठूलो दबाब उत्पन्न हुन्छ। जब त्यो दबाब एक्कासी छुटकारा पाउँछ, पृथ्वीको सतहमा कम्पन हुन्छ, जसलाई भूकम्प भनिन्छ। यसको तीव्रता रेक्टर स्केलमा मापन गरिन्छ, र भूकम्पीय क्षति केन्द्रविन्दु (एपिसेन्टर) नजिकका स्थानहरूमा बढी हुन्छ।
भूकम्पबाट कसरी बच्ने?
भूकम्पको समयमा के गर्ने:
घरभित्र हुँदा टेबुल वा बलियो फर्निचरको मुनि लुक्नुहोस् र हातले टाउको ढाक्नुहोस्। झ्याल, दराज, भित्तामा झुन्ड्याइएका सामान र भारी वस्तुहरूबाट टाढा बस्नुस्।
घरबाहिर हुँदा खुला ठाउँमा जानुहोस्, र भवन, रुख, बिजुलीका खम्बा, वा अरू कुनै जोखिमपूर्ण वस्तुबाट टाढा रहनुहोस्।
गाडी चलाउँदै गर्दा गाडी रोकेर खुला क्षेत्रमा जानुहोस्, पुल, भवन, बिजुलीका तार आदि नजिक नबस्नुहोस्।
भूकम्पपछि के गर्ने?
तुरुन्त बाहिर जान हतार नगर्नुहोस्, भूकम्प सकिएपछि सम्भावित पराकम्पनको खतरा हुन सक्छ।
घर वा भवन बाहिर निस्कदा ध्यान दिनुहोस्, पर्खाल, झ्याल, र ध्वस्त भएका संरचनाहरूबाट टाढा रहनुहोस्।
आपतकालीन सेवाहरूलाई खबर गर्नुहोस्, यदि कुनै चोटपटक वा क्षति भएमा।
पूर्वतयारी
घरमा भूकम्पको बेलामा सुरक्षित रहने ठाउँ पहिचान गर्नुहोस्।
आपतकालीन किट तयार राख्नुहोस्, जसमा खानेकुरा, पानी, औषधि, टर्च, र प्राथमिक उपचार सामाग्रीहरू समावेश हुनुपर्छ।
