बिर्तामोड / नेपालमा आर्थिक संकट निम्तिएका बेला त्यसलाई नियन्त्रण गर्न राष्ट्र बैंकले अनेक उपाय लगाइरहेको समयमा सङ्कटको फाइदा उठाउँदै व्यापारीले उपभोक्ता र किसानलाई नै भार पर्ने गरि नाफा कमाउन थालेका छन् । राष्ट्र बैंकले स्वदेशी उत्पादनलाई प्रोत्साहन गर्दै आयात नियन्त्रण गर्न शत प्रतिशत मार्जिनको व्यवस्था गरेपछि शत प्रतिशत मार्जिन देखाएर भारी मूल्यमा केरा बिक्री गर्दै नाफा कमाउन थालेका हुन् ।
आफुहरुले अघिल्लो वर्ष कै मूल्यमा केरा बेचिरहँदा व्यापारीले बजारमा लगेर दुई सय रुपैयाँ दर्जनमा सम्म बिक्री गरेको पाउदा अचम्ममा परेको चितवन केरा व्यवसायी संघका पूर्वअध्यक्ष घनश्याम महतोले बताएका छन् । व्यापारीले स्वदेशी केरा कम गुणस्तरको हुने भन्दै सस्तो मूल्यमा उठाउँदै बजारमा लगेर भारी मूल्यमा बिक्री गरेपछि किसान समस्यामा परेको समेत महतोले बताएका छन् ।
वैशाखदेखि भदौसम्म स्वदेशी केराले बजारको माग ८० प्रतिशतसम्म धान्छ भने २० प्रतिशत भारतीय केरा आयात गर्नुपर्ने हुन्छ । भन्सार विभागका अनुसार आठ महिनाको अवधिमा एक अर्बभन्दा बढीको केरा आयात भएको छ ।
स्वदेशी केराको मूल्य कम भएकै कारण केरा खेती लगाउने किसान निरुत्साहित हुँदै आएका छन् । किसानले उचित मूल्य पाउने हो भने केरा उत्पादन बढ्ने र त्यसले आयात नियन्त्रण गर्न ठूलो टेवा पुग्ने एक किसानको भनाई छ ।
सबैभन्दा धेरै केराखेती भएको चितवनमा यो वर्ष ३५ सय बिघामा केराखेती लगाइएको छ भने गत वर्ष तीन हजार बिघामा मात्रै केरा खेती थियो । संघका पूर्वअध्यक्ष घनश्याम महतोले यो वर्ष ६५ हजार टन केरा उत्पादन हुने अनुमान रहेको बताएका छन् । गत आर्थिक वर्षमा करिब ५० हजार टन केरा उत्पादन भएको थियो ।
व्यापारीको नाफा मात्रै कमाउने प्रवित्तिका कारण समस्यामा परेका केरा खेती गर्ने किसानलाई हतोत्साहित नगर्न यस्तो प्रचलनलाई रोक्न सरकारले पहल गर्नुपर्ने देखिन्छ । कृषि प्रदान देश भएकाले पनि ठुलो परिणाममा केरा उत्पादनको सम्भावना बोकेको हाम्रो देशको परनिर्भरता र आयात दुवै घटाउन यसलाई समाधान गर्दा नै फलदायी र प्रभावकारी हुने देखिन्छ ।
